Het oosten van Twente is decennialang het centrum van de textielindustrie in Nederland geweest. De welvaart die dat meebracht is nu nog te zien aan de mooie tuinen en parken die rond 1900 zijn aangelegd. Arboretum Poort Bulten is daarvan misschien wel het mooiste voorbeeld.
In 1910 besloten textielfabrikant H.J.H. Gelderman en zijn echtgenote A. Gelderman-Muller om ten zuiden van de spoorlijn Oldenzaal – Salzbergen een arboretum aan te leggen. Het begon op initiatief van mevrouw Gelderman met een pinetum, een coniferentuin. De bekende tuinarchitect Leonard Springer werd aangetrokken om het park te ontwerpen. De aanleg was geen gemakkelijk opgave, want een slechter terrein had men haast niet kunnen uitzoeken! Dit gebied op de stuwwal Oldenzaal bestaat uit keileem, klei en zand en juist hier is de keileemlaag dun en de zeer zware klei zit soms al een steek diep onder de keileem. Het is een nat gedeelte waar het water alleen via de oppervlakte weg kan richting de Luttermolenbeek die zich aan de westkant van het oorspronkelijke arboretum bevindt. De grond werd tot vijftig centimeter diep met de hand gespit en ook werd er met een ploeg met zes ossen ervoor de grond tot een halve meter diep omgewerkt, wat overigens slechts ten dele lukte. Ondanks die moeizame start ontstond er op een wat hoger gelegenterrein een pinetum en verder noordwaarts een arboretum met bladverliezende bomen en struiken. De Geldermans wilden een zo groot mogelijke collectie met een mooie uitstraling. Dat paste helemaal in het idee van Springer die er zelfs een Nationaal Arboretum wilde maken. Dat is niet gelukt, maar met vijfentwintighonderd soorten bomen en struiken die op deze breedtegraad willen groeien is het zondermeer een arboretum van internationale betekenis geworden. In eerste instantie werd van iedere soort één exemplaar aangeplant, van heesters meerdere exemplaren. Al vanaf het begin werd het arboretum op een wetenschappelijke manier ingedeeld naar families, geslachten, soorten en cultuurvariëteiten. Het werd vooral ook een mooi park met zichtlijnen en doorkijkjes.
Het hele verhaal lezen? Koop het magazine in de winkel (u vindt hier een lijst met verkooppunten) of bestel hier via de webshop of neem een abonnement a € 44,50 per jaar en kies hier uw welkomstgeschenk: www.tijdschriftdetuin.nl/welkomstgeschenk
