Page 10 - De Tuin in vier seizoenen

bestrijden. In de parfumindustrie staat de hars wel bekend als amber, trouwens niet te verwarren met amber gris, afkomstig uit de maag van walvissen. Labdanum of amber is een belangrijke grondstof bij de vervaardiging van veel kostbare parfumsoorten. Tenslotte wordt aan de thee, getrokken van bladeren, een heilzame werking toegeschreven tegen allerlei kwalen. De aanwezigheid van de hars blijkt al bij aan- raking van het blad. Dat voelt vooral bij Cistus ladanifer kleverig aan.
WINTERHARDHEID
Menige mediterrane plant is in ons klimaat geen lang leven beschoren. Toch kan dat bij Cistus meevallen. De plant toont zich, eenmaal op een warme en droge plaats aangeplant, redelijk betrouwbaar. Het zijn ech- ter van nature kortlevende planten. Het is daarom praktisch om na verloop van een jaar of vijf wat stek- ken te nemen, om daarmee de moederplanten te ver- vangen. In de natuur blijkt Cistus een uitstekende overlever te zijn van branden. Soms ontstaat zo’n vuur langs de kust spontaan, om vervolgens grote stukken vegetatie ogenschijnlijk compleet te vernietigen. Niets is minder waar: binnen de kortste keren herstellen deze bossages zich schijnbaar moeiteloos om het jaar daarop verjongd en al weer volop met bloemen te pronken. Dergelijke branden zouden de planten zelfs ten goede komen.
Cistus heeft nog een bijzondere eigenschap. Veel van de soorten leven in symbiose met bepaalde schimmels. Deze schimmels helpen het wortelgestel om voedings- stoffen en water uit de bodem op te nemen. Een pret- tige bijkomstigheid voor de Cistus is dat één van deze schimmels de groei van andere planten onmogelijk maakt. Eventuele concurrenten krijgen dus geen kans. Er schijnen zelfs studies gaande te zijn om te kijken of het mogelijk is om op commerciële basis een ander soort zwam, Tuber oftewel de truffel, op de wor- tels van Cistus te kweken. Dit ook al omdat deze gast-
Cytinus – een spectaculaire parasiet
Tijdens een botanische reis in de Spaanse Pyreneëen kwam collega Wiert Nieuman een Cytinus ruber tegen. Dit is een parasiet, die louter op
de wortels van Cistus kan groeien. In tegenstelling tot vele andere parasieten is
dit echter een uiterst spectaculaire verschijning met zijn vlezige bladeren en bloeikleuren!
heer immers lang niet zoveel ruimte nodig heeft als eiken of dennen, op wier wortelgestel deze padden- stoelen normaliter groeien. Cistus wordt soms bij gespecialiseerde kwekerijen, tuincentra en op tuin- beurzen aangeboden. Groot Cistus-kenner is kweker Hen Kuijf uit het Noord-Hollandse Uithoorn. Hen kweekt deze bijzondere heesters al vele jaren en weet uit ervaring precies welke soorten en cultivars het best tot hun recht komen in het soms wat meer weerbar- stige Nederlandse klimaat. De planten worden door hem buiten gekweekt; in potten, dus extra bevattelijk voor slechte weersomstandigheden. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er ook op zijn kwekerij, vooral tijdens een lange winter met daarna een warme peri- ode, opnieuw gevolgd door late vorsten, wel de nodige slachtoffers onder de jonge planten vallen. Staan ze eenmaal in de volle grond aangeplant, dan is de uitval in alle gevallen veel lager. Veel van de door Kuijf gekweekte planten vinden hun weg naar Engeland, Zuid-Frankrijk en Spanje.
STANDPLAATS EN VERZORGING
Een droge en zonnige plaats, daar groeien deze zon- aanbidders het beste. Ze stellen verder geen overdreven eisen aan de grond. Neutraal of kalkhoudend heeft wel de voorkeur. De soms grijze bladkleur verwijst naar de aanwezigheid van een laag fijne haartjes, die het blad tegen zout beschermt. Deze planten doen het prima langs de kust.
Lichte snoei na de bloei is voldoende en verlengt het leven van de heester. Op het schot dat vervolgens aan- groeit, verschijnen de komende zomer de bloemetjes. We spreken bij Cistus van kortlevende planten, deze heester kan het beste na een jaar of vijf worden ver- vangen. Stekken of afleggen gaat echter uiterst gemakkelijk. Vergelijk de levenswijze van deze plant maar met die van een Lavatera of een Cornabutilon. Cistus is relatief goedkoop, dus moet u ze vervangen, dan is dat nog goed te doen.
10 DE TUIN in vier seizoenen