Aardse paradijzen in oost en west. vanaf 3 mei 2019 te zien in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.
Middeleeuwse tuinen komen deze zomer tot bloei in de sfeervolle zomertentoonstelling ‘Middeleeuwse tuinen. Aardse paradijzen in oost en west’ in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Bezoekers kunnen hier genieten van verhalen over de middeleeuwse tuin en zijn planten, kruiden en bloemenpracht, van Europa tot in het Midden-Oosten. Daarbij komen moes- en siertuinen aan bod, maar ook tuinieren in de Middeleeuwen, lusthoven, het paradijs als tuin en ‘de tuin in huis’. Te zien zijn onder andere eeuwenoude geïllustreerde manuscripten, herbaria, bloementapijten, schilderijen en prenten, opgegraven tuingereedschap, tegeltableaus en servies met bloemmotieven. De tentoonstelling is te zien van 3 mei tot en met 1 september 2019.
In de tentoonstelling geven archeologische vondsten en kunstwerken een beeld van de weelde, het belang en de diversiteit van tuinen in de westers-christelijke en de oosters-islamitische wereld tussen 1200 en 1600. Bezoekers kunnen genieten van duizendbloemen- en paradijstapijten, herbaria met gedroogde planten, verluchte boeken met ideale tuinen en oosterse tegels met bloemmotieven. Ook zijn er middeleeuwse gereedschappen en een opgegraven gieter, zaden en veertjes, valkenkapjes, schaakstukken, medicijnpotten en muziekinstrumenten te zien. In een zonnige en kleurrijke vormgeving met prieeltjes en vogelgezang kunnen bezoekers kruiden en bloemen ruiken, zelf een tuin ontwerpen en digitaal bladeren in middeleeuwse boeken met tuinvoorstellingen. Zeldzame schilderijen, prenten en miniaturen bieden een kennismaking met een lieflijke Madonna tussen de rozen, een Perzische prins bij de fontein en een stoere Italiaanse tuinman.
In het leven van de middeleeuwse mens spelen tuinen een grote rol. Niet alleen praktisch voor voedsel en geneesmiddelen, maar ook voor ontspanning, jacht en het minnespel. Het woord ‘paradijs’ is afgeleid van het Oud-Perzische woord voor tuin, ‘pairidaeza’. Zowel in de koran als in de bijbel is het paradijs beschreven als een tuin met eeuwig stromende rivieren, groenblijvende planten en dier en mens in harmonie. De tentoonstelling slaat een brug tussen de tuinen in de westerse en oosterse culturen, waarbij de overeenkomsten in het oog springen. In beide sferen gaat het om de luxe van buiten zijn, tussen bloeiende bloemen en gereflecteerd in helder water, met paviljoens voor ontspanning, maaltijden, concerten en poëzievoordrachten. De uitgestrekte, symmetrische tuin bij een kasteel of paleis is ook een statussymbool, waar gasten worden ontvangen en ‘verleid’ tot spel, conversatie of een gestolen kus.
De tentoonstelling komt tot stand in samenwerking met Hortus Botanicus Leiden. Er zijn bruiklenen te zien uit onder andere de collecties van het Rijksmuseum Amsterdam, Universiteitsbibliotheek Leiden, Rijksmuseum Boerhaave, Naturalis Biodiversity Centre, erfgoedinstellingen van Amsterdam, Haarlem, Delft, Alkmaar, ’s-Hertogenbosch en Antwerpen. Het Rijksmuseum van Oudheden wordt gesteund door de BankGiro Loterij.
Extra
Bij de tentoonstelling verschijnen een publieksboekje (64 pgs., €9,95) en een RMO Magazine (€3,50). Er is een gratis audiotour en een randprogramma met o.a. lezingen, rondleidingen en workshops botanisch tekenen. De museumwinkel heeft een speciaal tuinen-assortiment. Tijdens het jaarlijkse kinderzomerevenement Kunstdetective kunnen ook kinderen met de middeleeuwse tuinen aan de slag.
www.rmo.nl
